Οι εμβολιασμοί αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα όπλα στη μάχη κατά των μολυσματικών ασθενειών στα ζώα. Πολλές ασθένειες έχουν σχεδόν εξαλειφθεί μέσω προγραμμάτων ελέγχου των ασθενειών που έχουν ενσωματώσει τον εμβολιασμό ως ένα από τα μέτρα ελέγχου. Ωστόσο, τα εμβόλια δεν είναι χωρίς τους περιορισμούς τους και υπάρχουν αποτυχίες εμβολίων. Στην πραγματικότητα, σε ορισμένες περιπτώσεις οι αντιδράσεις ή οι παρενέργειες μπορεί να είναι χειρότερες από την ασθένεια για την οποία χρησιμοποιούνται για την πρόληψη. Η χρήση ή η υπερβολική χρήση των εμβολίων αξιολογείται προσεκτικά από κτηνιατρικούς ερευνητές και κλινικούς ιατρούς σε όλο τον κόσμο. Αυτό το άρθρο θα ασχοληθεί με τις αιτίες για τις αποτυχίες των εμβολίων, τις παρενέργειες και τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις.

Παρενέργειες και ανεπιθύμητες ενέργειες

Αναφυλαξία

Οι αναφυλακτικές (ή αλλεργικές) αντιδράσεις είναι από τις πιο σοβαρές αντιδράσεις που μπορεί να παρατηρηθούν μετά τον εμβολιασμό. Η αναφυλαξία μπορεί να εμφανιστεί μετά τη χορήγηση οποιουδήποτε εμβολίου, αλλά έχει παρατηρηθεί συχνότερα με εμβόλια που έχουν μεγάλες ποσότητες ξένων πρωτεϊνών, είναι επικουρικά (τα επικουρικά είναι χημικές ουσίες που προστίθενται για να ενισχύσουν την ανοσολογική απόκριση. Μπορεί να εμφανιστούν μετά τον 2ο ή 3ο εμβολιασμό στη σειρά αναμνηστικών εμβολίων ή κατά τον αρχικό εμβολιασμό. Είναι πρακτικά αδύνατο να προβλεφθεί ότι ένα ζώο είναι αλλεργικό, εκτός εάν έχει παρατηρηθεί προηγούμενη αντίδραση.

Τα εμβόλια που φαίνεται να είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν αντιδράσεις περιλαμβάνουν το θανατωμένο εμβόλιο για τη λύσσα, το εμβόλιο για την κορώνα του σκύλου, το εμβόλιο FeLV και το εμβόλιο Leptospira. Παρόλο που δεν είναι πολύ συχνές, τα κλινικά συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια συμπτώματα έως επείγοντα περιστατικά που απειλούν τη ζωή. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πρήξιμο του προσώπου, κνησμός, αδυναμία, διάρροια, δυσκολία στην αναπνοή, σοκ και θάνατος. Η θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση επινεφρίνης, αντιισταμινικών και υποστηρικτικής φροντίδας.

Τα ζώα που έχουν εμφανίσει αναφυλακτικές αντιδράσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται εκ των προτέρων με αντιισταμινικά, εάν ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός. Για την περαιτέρω ελαχιστοποίηση του κινδύνου, αποφύγετε τη χρήση εμβολίων με πολλαπλά αντιγόνα, χρησιμοποιήστε τροποποιημένα ζωντανά αντί για θανατωμένα εμβόλια, βεβαιωθείτε ότι το εμβόλιο δεν εγχέεται στη φλέβα και χρησιμοποιήστε υποδόρια ή ενδορινικά εμβόλια αντί για ενδομυϊκά, εάν είναι δυνατόν.

Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία

Έχει αναφερθεί αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία (AIHA) σε σκύλους που έχουν εμβολιαστεί με τροποποιημένα εμβόλια πολλαπλών ζωντανών αντιγόνων, ιδίως με parvo. Μπορεί να υπάρχουν πολλές αιτίες της AIHA, αλλά ο εμβολιασμός φαίνεται να πυροδοτεί την παραγωγή αντισωμάτων κατά των ερυθρών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα μια ποικιλία συμπτωμάτων όπως αδυναμία, λήθαργος, απώλεια όρεξης, δυσανεξία στην άσκηση, δυσκολία στην αναπνοή, αυξημένος καρδιακός ρυθμός, έμετος, διάρροια. Μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και να απαιτεί δια βίου θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων υγρών, στεροειδών, μεταγγίσεων αίματος κ.λπ.

Τοπικές αντιδράσεις

Οι τοπικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν πόνο, πρήξιμο, αποστήματα, ερυθρότητα και ερεθισμό. Στο σημείο του εμβολιασμού μπορεί να εμφανιστούν κοκκιώματα ή σχηματισμοί σκληρού ιστού. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγα λεπτά έως 1 εβδομάδα μετά τον εμβολιασμό, αλλά συνήθως υποχωρούν μόνα τους. Τα ζώα με τοπικές αντιδράσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται συμπτωματικά, να παρακολουθούνται προσεκτικά και να αναφέρονται στον κτηνίατρο εάν επιμένουν.

Συστηματικές αντιδράσεις

Οι συστηματικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν πυρετό, κατάθλιψη, απώλεια όρεξης, λήθαργο και αδυναμία. Εμφανίζονται συνήθως εντός 1-2 ημερών από τον εμβολιασμό και στη συνέχεια εξαφανίζονται.

Προβλήματα του νευρικού συστήματος

Προβλήματα του νευρικού συστήματος έχουν παρατηρηθεί μετά τον εμβολιασμό με τροποποιημένα εμβόλια για τη λύσσα (που δεν διατίθενται πλέον) και για τη σκωληκοειδίτιδα. Φαίνεται ότι αυτά τα εμβόλια προκάλεσαν πράγματι συμπτώματα της νόσου.

Προβλήματα του αναπαραγωγικού συστήματος

Προγεννητικές λοιμώξεις, εμβρυϊκές δυσπλασίες, υπογονιμότητα και αποβολή μπορεί να προκύψουν από τη χρήση τροποποιημένων ζωντανών εμβολίων σε έγκυα ζώα. Αυτό παρατηρείται συχνότερα με τη χρήση του εμβολίου της πανλευκοπενίας (λοιμός) στις γάτες. Τα γατάκια γεννιούνται με ένα πρόβλημα που ονομάζεται παρεγκεφαλιδική υποπλασία, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία διατήρησης της ισορροπίας.

Μυοσκελετικά προβλήματα

Τα γατάκια που έχουν εμβολιαστεί κατά του ιού calici μπορεί να παρουσιάσουν πυρετό και κουτσαίνοντας περίπου 1 εβδομάδα μετά τον εμβολιασμό. Η θεραπεία με παυσίπονα, υγρά και αντιβιοτικά είναι συνήθως αποτελεσματική.

Σαρκώματα μετά τον εμβολιασμό

Η συζήτηση σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων ήρθε στο προσκήνιο της ιατρικής των μικρών ζώων όταν ανακαλύφθηκε μια πιθανή σχέση μεταξύ του εμβολιασμού και της ανάπτυξης μιας μορφής καρκίνου γνωστής ως σαρκώματα. Τα σαρκώματα είναι επιθετικοί, τοπικά επεμβατικοί όγκοι που φαίνεται να σχηματίζονται στο σημείο του εμβολιασμού στις γάτες. Εμφανίζονται συχνότερα με τη χρήση θανατηφόρων, επικουρικών εμβολίων – κυρίως της λύσσας και του FeLV. Ο πιο συχνός καρκίνος είναι το ινοσάρκωμα. Εμφανίζεται συνήθως από 3 μήνες έως 4 χρόνια μετά τον εμβολιασμό.

Ο επιπολασμός αυτού του προβλήματος δεν έχει διαπιστωθεί, αλλά μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 1:1.000 ή 1:10.000 εμβολιασμένων γατών. Έχει συσταθεί κτηνιατρική ομάδα εργασίας για την έρευνα του θέματος. Η θεραπεία είναι πιο επιτυχής όταν οι όγκοι ανακαλύπτονται νωρίς και αφαιρούνται χειρουργικά με πολύ ευρεία τομή. Η υποτροπή είναι συχνή εάν η τομή δεν είναι αρκετά ευρεία ώστε να αφαιρεθούν όλα τα κύτταρα του όγκου. Το πρόβλημα αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για την Αμερικανική Ένωση Ιατρών Αιλουροειδών να αναθεωρήσει τις συστάσεις της σχετικά με τη συχνότητα και τα ανατομικά σημεία εμβολιασμού, καθώς και την αξιολόγηση του κινδύνου έκθεσης των μεμονωμένων ζώων.

Αναπνευστική νόσος

Τα κλινικά συμπτώματα της αναπνευστικής νόσου μπορεί να παρατηρηθούν σε ζώα που έχουν εμβολιαστεί με ενδορρινικά εμβόλια κατά των ιών του έρπητα και του calici και της bordetella. Οι γάτες θα φτερνιστούν και θα έχουν καταρροή από τα μάτια, αλλά συνήθως συνεχίζουν να τρώνε και να συμπεριφέρονται κανονικά κατά τα άλλα.

Αποβολή ιών

Η αποβολή ιών μπορεί να εμφανιστεί με τη χρήση τροποποιημένων ζωντανών εμβολίων. Ο ιός που αποβάλλεται κανονικά δεν προκαλεί ασθένεια, αλλά έχουν αναφερθεί περιστατικά που έχουν συμβεί.

Παρεμβολή στις δοκιμές νόσου

Τα αποτελέσματα ορισμένων δοκιμασιών ασθένειας πρέπει να ερμηνεύονται προσεκτικά εάν τα ζώα έχουν εμβολιαστεί πρόσφατα.

Αιτίες αποτυχίας εμβολίου

Παρεμβολή μητρικών αντισωμάτων

Τα πολύ νεαρά ζώα λαμβάνουν αντισώματα από τις μητέρες τους όταν θηλάζουν, τα οποία τα προστατεύουν από ασθένειες. Όσο υπάρχουν αυτά τα αντισώματα, ο εμβολιασμός δεν θα είναι αποτελεσματικός. Αυτά τα αντισώματα γενικά εξαφανίζονται από τον οργανισμό σε ηλικία 12-14 εβδομάδων. Οι αναμνηστικοί εμβολιασμοί είναι χρονικά προσδιορισμένοι για να προσπαθήσουν να τα προστατεύσουν όταν τα μητρικά αντισώματα εξασθενήσουν εκείνη την περίοδο.

Ορισμένες φαρμακευτικές θεραπείες

Για παράδειγμα, οι υψηλές δόσεις στεροειδών είναι ανοσοκατασταλτικές και μπορεί να επηρεάσουν τους εμβολιασμούς. Η χρήση αντιβιοτικών μπορεί επίσης να επηρεάσει τον εμβολιασμό.

• Πυρετός ή υποθερμία
• Ήδη εξασθενημένη, εκτεθειμένη ή επωαζόμενη ασθένεια
• Στρες
• Το εμβόλιο που χρησιμοποιείται είναι κατά λάθος στελέχους του παράγοντα της νόσου

1. Ακατάλληλη χορήγηση εμβολίου
2. Ακατάλληλη αποθήκευση του εμβολίου
3. Ακατάλληλη οδός χορήγησης
4. Απολύμανση του δέρματος ή των βελονών
5. Ακατάλληλα διαστήματα εμβολιασμού (πολύ συχνά ή πολύ μεγάλα)

• Τουρκία: Πέθανε η 4ποδη αγαπημένη της αντιπολίτευσης που είχε γνωρίσει τρεις προέδρους
• Η τραγική πραγματικότητα των πολικών αρκούδων – Λιώνει ο πάγος, λιώνει και το μέλλον τους
• Έκκληση υιοθεσίας για γλυκό γατάκι στη Λαμπρινή – Γίνε εσύ το παντοτινό του σπίτι!
• Σκύλος και γάτα: Χαρακτηριστικά, φροντίδα και διαφορές