Οι χνουδωτοί μας φίλοι είναι πάντα εκεί για εμάς, ακούραστοι συνοδοιπόροι στην ζωή μας. Μας βλέπουν χαρούμενους, λυπημένους, τσαντισμένους, κεφάτους. Πολλές φορές θα ήθελαν να μας ρωτήσουν τι έχουμε. Όμως ακόμα και εάν δεν έχουν την δυνατότητα να μιλήσουν την ανθρώπινη γλώσσα έχουν δικούς τους τρόπους να επικοινωνούν μαζί μας. Ξεχωριστούς και ιδιαιτέρους τρόπους που κάθε καλός ιδιοκτήτης μπορεί να ερμηνεύσει. Τα σκυλάκια δεν μπορούν να μας πουν τι αισθάνονται ή τι σκέφτονται. Η επικοινωνία μαζί μας είναι μια πραγματική πρόκληση.
Πως καταφέρνουν να επικοινωνήσουν μαζί μας;
Αρχικά, ο πιο χαρακτηριστικό είναι ότι χρησιμοποιούν τις κραυγές τους – δηλαδή τους ήχους που κάνουν – , αλλά και την γλώσσα του σώματος. Έτσι αντί της ομιλίας η γλώσσα του σώματος ( ή οι χειρομονίες) τα βοηθούν να επικοινωνήσουν μαζί μας αλλά και με τα άλλα ζώα. Οι χειρονομίες χαλάρωσης είναι ένα παράδειγμα αυτού του τύπου επικοινωνίας σκύλου για να δώσουν στους ανθρώπους ή σε άλλα ζώα στοιχεία για το πώς αισθάνονται.
Μερικά παραδείγματα χειρονομιών χαλάρωσης:
• Αποτρέποντας το βλέμμα
• Χασμουρητό
• Γλείψιμο των χειλιών (όταν δεν τρώνε)
• Ξύσιμο
• Μυρίζοντας το έδαφος
• Υποτακτικό χαμόγελο (μπορεί εύκολα να συγχέεται με απογυμνωμένα δόντια ως ένδειξη επιθετικότητας)
Γιατί τα σκυλιά χρησιμοποιούν τις χειρονομίες κατευνασμού;
Ο Turid Rugaas, ένας Νορβηγός εκπαιδευτής σκύλων και συμπεριφοριστής, βρήκε τον όρο «ηρεμιστικά σήματα» για να αναφερθεί στις χειρονομίες χαλάρωσης που κάνουν τα σκυλιά. Αυτός ο όρος συνδέεται και περιγράφει τέλεια την γλώσσα του σώματος που χρησιμοποιούν τα σκυλιά για να ανταπεξέλθουν σε μια κατάσταση. Είναι δηλαδή ο τρόπος να χαλαρώνουν.
Αυτές τις κινήσεις τις κάνουν όταν αισθάνονται άγχος, φόβο ή απλώς όταν δεν αισθάνονται άνετα.
Για να ενημερώσουν ένα άλλο ζώο ή άνθρωπο ότι δεν έχουν επιθετική διάθεση χρησιμοποιούν το χασμουρητό τους ή γλείφουν τα χείλη τους.
Ίσως να έχετε παρατηρήσει πως όταν ένα σκυλί πλησιάζει κάποιο άλλο αποστρέφει το βλέμμα του και γλείφει τα χείλη του. Έτσι καταλαβαίνει το άλλο σκυλί πως δεν έρχεται εχθρικά και δεν σκέφτεται να τσακωθεί μαζί του. Μπορεί επίσης να δείτε το δικό σας σκυλί να το κάνει αν τον επιπλήξετε ή τον τιμωρήσετε. Με αυτόν τον τρόπο το σκυλάκι σας προσπαθεί να σας γνωστοποιήσει πως δεν αποτελεί απειλή για εσάς.
Συμπεριφορά μετατόπισης: Τι σημαίνει
Η συμπεριφοράμετατόπισης είναι όταν τα σκυλιά χρησιμοποιούν χειρονομίες χαλάρωσης ή ηρεμιστικά σήματα ως περισπασμό. Μπορεί να παρατηρήσετε τον σκύλο σας να αντιδρά έτσι όταν πρόκειται να το εκπαιδεύσετε. Αισθάνεται αγχωμένο λη φοβισμένο όταν έρθει η ώρα να μάθει κάτι καινούργιο.
Επίσης όταν δεν σίγουρο τι του ζητάτε να κάνει, χρησιμοποιεί το ξύσιμο ως περισπασμό. Όταν λάβει και κατανοήσει την εντολή που του δίνετε το ξύσιμο σταματά.
Πως να απαντήσετε στις χειρονομίες κατευνασμού του σκύλου σας;
Το πως να απαντήσετε ή πως να αντιδράσετε στις χειρονομίες κατευνασμού εξαρτάται από την κρίση σας αλλά και την κατάσταση.
Δοκιμάστε να αντιδράσετε αργά με θετική ενίσχυση. Χρησιμοποιείστε θετικό και ήρεμο τόνο για να του ζητήσετε κάτι ή να του δώσετε μια εντολή. Μόλις καταλάβει, το άγχος του, και έτσι η χειρονομία χαλάρωσης, εξαφανίζεται.
Κινήσεις χασμουρητού ή γλειψίματος των χειλιών θα πρέπει να σας κάνουν να καταλάβετε πως νιώθει αρκετό άγχος. Μην τον πιέσετε.
Το ίδιο ισχύει στην περίπτωση ενός σκύλουπου προσφέρει χειρονομίες χαλάρωσης ενάντια σε επίπληξη ή τιμωρία. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συνεχιζόμενή επίπληξη θα αυξήσει το άγχος και τον φόβο του.
Βρείτε έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης!
Το άγχος μπορεί να προκαλέσει και ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Μπορεί να κάνει τον σκύλο σας επιθετικό. Όσο αυξάνεται το επίπεδο άγχους τόσο πιθανότερο είναι να τον οδηγήσετε σε λύση υπεράσπισης. Φυσικά, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να περιμένετε ότι κάθε σκυλί που χασμουριέται μπροστά σε μια απειλητική κατάσταση πρόκειται να δαγκώσει.
Προσπαθήστε να αποκωδικοποιήσετε την συμπεριφορά του σκύλους σας ώστε να ξέρετε πως να δράσετε κάθε φορά που συναντάτε κινήσεις κατευνασμού.
Εάν συναντήσετε ένα σκυλί πρώτη φορά και προσπαθήσει να επικοινωνήσει μαζί σας με χειρονομίες κατευνασμού, δώστε του λίγο χώρο και χρόνο να νιώσει πιο άνετα. Η πρώτη γνωριμία είναι πολύ σημαντική. Δώστε βάση στα μικρά σημάδια και κάντε πιο εύκολη την επικοινωνία.
