Ως λάτρεις των σκύλων, πιστεύουμε ότι οι σκύλοι μας βιώνουν συναισθήματα. Τους παρατηρούμε καθώς δείχνουν στοργή προς εμάς, δειλιάζουν φοβισμένα από τις ηλεκτρικές σκούπες, ειδοποιούν το φορτηγό της UPS και χαμογελούν ή κουνάνε σαν τρελοί το κεφάλι σε ένα φιλικό άτομο.
Με τα εκφραστικά τους πρόσωπα και την επιδεικτική γλώσσα του σώματός τους, οι σκύλοι καταφέρνουν να επικοινωνούν στους ανθρώπους τους ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων. Αλλά η κριτική επιτροπή δεν έχει ακόμη καταλήξει στο αν οι σκύλοι καταλαβαίνουν πραγματικά όταν κάνουν κάτι λάθος και αισθάνονται ένοχοι.
Για ποιο λόγο αυτό το ένοχο βλέμμα;
Πιθανότατα έχετε συναντήσει το σκύλο σας αφού έχει κάνει κάτι άτακτο, όπως να κατουρήσει στο σπίτι ή να σκίσει το αγαπημένο σας ζευγάρι κάλτσες. Η γλώσσα του σώματός του φαίνεται να εκπέμπει ενοχή. Πολλοί ειδικοί κτηνίατροι υποστηρίζουν ότι αυτή είναι μια κλασική περίπτωση ανθρωπομορφισμού – όταν αποδίδουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά ή συμπεριφορά σε ένα ζώο.
Μια μελέτη του 2009 εξέτασε τις “ένοχες” εκφράσεις των σκύλων. Οι ερευνητές παρατήρησαν σκύλους και τους ιδιοκτήτες τους υπό διάφορες συνθήκες και ανακάλυψαν ότι οι σκύλοι έτειναν να επιδεικνύουν “ένοχη” γλώσσα του σώματος συχνότερα όταν οι ιδιοκτήτες τους τους επέπλητταν από ό,τι όταν οι ιδιοκτήτες παρέμεναν ουδέτεροι – ανεξάρτητα από το αν οι σκύλοι είχαν πράγματι κάνει κάτι κακό.
Η επιστήμονας και συγγραφέας της γνώσης των σκύλων Dr. Alexandra Horowitz, η οποία συντόνισε την έρευνα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι “μια καλύτερη περιγραφή του λεγόμενου ένοχου βλέμματος είναι ότι αποτελεί απάντηση στις υποδείξεις του ιδιοκτήτη και όχι ότι δείχνει εκτίμηση για ένα παράπτωμα”.
Ενοχή ή φόβος;
Όταν λέμε ότι ένας σκύλος δείχνει ένοχος, συνήθως εννοούμε ότι εμφανίζει μερικές ή όλες τις ακόλουθες συμπεριφορές ή σημάδια:
- Κρυμμένη ουρά
- Ορατό λευκό των ματιών
- Κούρνιασμα, καμπουριασμένη στάση του σώματος
- Χασμουρητό
- Γλείψιμο
- Πεπλατυσμένα αυτιά
- Αποφυγή οπτικής επαφής
Όλα αυτά είναι εκφράσεις φόβου και άγχους στα σκυλιά. Ενώ αυτές οι συμπεριφορές θα μπορούσαν επίσης να επικοινωνούν ένα συναίσθημα όπως η ενοχή, θέτουν ένα δίλημμα για τους ερευνητές. Καταλαβαίνουν πραγματικά οι σκύλοι ότι έχουν παραβιάσει τους κανόνες μας και αισθάνονται άσχημα γι’ αυτό ή απλώς αντιδρούν στη φωνή και τη γλώσσα του σώματός μας προσπαθώντας να μας εξευμενίσουν με μια υποτακτική στάση;
Η ενοχή είναι μια πολύπλοκη έννοια. Απαιτεί την κατανόηση της αιτίας και του αποτελέσματος σε σχέση με το χρόνο, κάτι που είναι δύσκολο να αποδειχθεί. Οι σκύλοι δεν μιλούν για το πώς αισθάνονται χρησιμοποιώντας λέξεις, οπότε δεν ξέρουμε τι σκέφτονται ενώ περιμένουν να γυρίσουμε σπίτι και να ανακαλύψουμε ένα μασημένο παπούτσι.
Η Dr. Mary R. Burch, πιστοποιημένη εφαρμοσμένη συμπεριφοριστής ζώων, προτείνει ότι όταν ένας σκύλος δείχνει ένοχος για μια πράξη, όπως η ακαθαρσία του σπιτιού ή το μάσημα, πιθανότατα το έχει ξανακάνει και μπορεί να έχει βιώσει μια έντονη αντίδραση από τον ιδιοκτήτη του – επιπλήξεις, φωνές ή την ψυχρή αντιμετώπιση. Τώρα ο σκύλος μπορεί να προβλέψει πώς θα αντιδράσει ο ιδιοκτήτης και να επιδείξει γλώσσα του σώματος για να προσπαθήσει να κατευνάσει τον ιδιοκτήτη του, για παράδειγμα να σκύψει, ως ένας τρόπος να ζητήσει συγχώρεση.
Το να κοροϊδεύετε έναν “ένοχο” σκύλο σε μια διασκεδαστική φωτογραφία είναι ένα πράγμα, αλλά η παρεξήγηση της ενοχής μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα. Οι συμπεριφοριστές των ζώων συμφωνούν ότι επειδή τα σκυλιά μας είναι τόσο ευαίσθητα στις αντιδράσεις μας, η τιμωρία εκ των υστέρων μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ.
Αν γυρίσετε στο σπίτι και βρείτε τον σκύλο σας να έχει κάνει τη δουλειά του στο χαλί του σαλονιού, το να μαλώνετε, να δείχνετε ή να εστιάζετε την πλήρη προσοχή σας στο λάθος του σκύλου-συντρόφου σας με αγχωτικό τρόπο επικοινωνεί τη δυσαρέσκειά σας. Την επόμενη φορά που θα βγείτε έξω, μπορεί να αποβάλει στο υπόγειο ή σε κάποιο άλλο κρυφό χώρο, επειδή αυτό που έχει μάθει είναι ότι σας ενοχλεί να βλέπετε την ακαταστασία του όταν μπαίνετε στην πόρτα.
Είναι πολύ καλύτερο να βρείτε τρόπους να αποτρέψετε καταστάσεις που οδηγούν εξαρχής σε αυτή τη συμπεριφορά – περιορίστε το σκύλο σας σε ένα κλουβί ή ένα μαντρί όταν λείπετε, προσλάβετε έναν περιπατητή σκύλων, βεβαιωθείτε ότι έχει κάνει άφθονη άσκηση πριν τον αφήσετε.
Καταλαβαίνουν οι σκύλοι όταν κάνουν κάτι λάθος;
Οι ιδιοκτήτες σκύλων που αφιερώνουν χρόνο στην εκπαίδευση των κουταβιών τους γνωρίζουν ότι τα σκυλιά μπορούν να μάθουν τι ορίζουμε ως κατάλληλη συμπεριφορά, αν αφιερώσουμε χρόνο για να τα διδάξουμε. Μετά από μήνες που έλεγα με συνέπεια στο κουτάβι μου Lagotto Romagnolo να “το αφήσει” μόλις πλησίαζε τη λίμνη με τα κρίνα στην πίσω αυλή μου και την επιβράβευα όταν το έκανε, μπορώ πλέον να βασίζομαι στο ότι θα περνάει χρόνο στην περιφραγμένη αυλή μου μόνη της και θα αντιστέκεται στην ενστικτώδη ανάγκη της να κολυμπήσει εκεί.
Αν λοιπόν οι σκύλοι μαθαίνουν τι θεωρούν οι άνθρωποί τους σωστό και τι λάθος, και κάνουν τη λάθος επιλογή, αισθάνονται ένοχοι; Αν και ορισμένοι ειδικοί χρησιμοποίησαν τη μελέτη της για να συμπεράνουν ότι τα σκυλιά δεν αισθάνονται πραγματικά ενοχές, η δρ Horowitz συμβουλεύει ότι πραγματικά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι.
“Η μελέτη μου δεν αφορούσε αποφασιστικά το αν οι σκύλοι “αισθάνονται ενοχή” ή όχι. Θα αισθανόμουν τρομερά αν οι άνθρωποι πίστευαν τότε ότι η υπόθεση έκλεισε σχετικά με το ότι οι σκύλοι (δεν) αισθάνονται ενοχές, κάτι που σίγουρα δεν ισχύει”, λέει η ίδια.
Το ερώτημα αν οι σκύλοι – ή ο σκύλος σας – αισθάνονται ενοχές παραμένει αναπάντητο.
Το παρόν πόνημα καθώς και όλα τα άρθρα του ιστότοπου αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του petkeepers.gr!
Απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε αναδημοσίευση τους δίχως ενεργό σύνδεσμο παραπομπής(ενεργή πηγή) και συνεπάγεται τις αντίστοιχες νομικές κυρώσεις.
Όλες οι Ειδήσεις
- Γιατί η γάτα σας αγνοεί όταν γυρνάτε σπίτι και τι θέλει να σας πει
- Διαμαρτυρία ακτιβιστών για τα δικαιώματα των ζώων στο κέντρο της Αθήνας: Ζητούν να τελειώσει η εκμετάλλευση
- Η φωτογραφία που άλλαξε ζωές: Η Μάρθα, η σκυλίτσα που φωτογραφήθηκε με τον Στέφανο Κασσελάκη, υιοθετήθηκε
- Ο μικρός κούκλος ψάχνει το παντοτινό του σπίτι!
