Οι αχινοί είναι μικρά, αγκαθωτά και στρογγυλά της τάξης Echinoidea. Υπάρχουν περίπου 950 είδη αχινών που κατοικούν στους ωκεανούς και σε κάθε ζώνη βάθους. Παίζουν σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα των ωκεανών, αν και αντιμετωπίζουν καθημερινά νέες απειλές.
Έχουν πολλά χρώματα, από κόκκινο έως μοβ και πράσινο, καθιστώντας τους μερικά από τα πιο ορατά και συναρπαστικά θαλάσσια ζώα. Ένας μέσος αχινός είναι μικρός. Οι αχινοί ζυγίζουν κατά μέσο όρο περίπου ένα κιλό. Κινούνται είτε σέρνοντας τους εαυτούς τους με τα αγκάθια τους είτε με σωληνοειδή πόδια. Ακολουθούν δέκα απίστευτες πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζετε για τους αχινούς.
1. Οι αχινοί δεν έχουν ούτε ένα κόκαλο στο σώμα τους
Οι αχινοί της θάλασσας δεν έχουν καμία οστική δομή. Αντ’ αυτού, έχουν μια δομή που μοιάζει με κέλυφος, το οποίο είναι κατασκευασμένο από ανθρακικό ασβέστιο. Το κέλυφος αποτελείται από μικρά τμήματα πλακών που καλύπτουν πλήρως τον αχινό. Το σκληρό κέλυφος μοιάζει κάπως με τα σώματα των αμμόδολων και των αστεριών και αποτελεί την κύρια μορφή προστασίας τους.
2. Ο αχινός της Ερυθράς Θάλασσας είναι το μεγαλύτερο από τα είδη
Η μέγιστη διάμετρος είναι περίπου 17 εκ. Κατοικούν στα νερά του Βόρειου Ειρηνικού της Αμερικής, από την Αλάσκα μέχρι την Μπάχα Καλιφόρνια. Οι κόκκινοι αχινοί εντοπίζονται συνήθως σε ρηχά νερά και σε βραχώδεις ακτές που προστατεύονται από την ακραία δράση των κυμάτων.
3. Οι θαλάσσιοι αχινοί έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση
Οι αχινοί έχουν σφαιρικό, πεπλατυσμένο ή ωοειδές σώμα που καλύπτεται από άκαμπτο εξωσκελετό και περιβάλλεται από αγκάθια. Το μήκος αυτών των αγκαθιών ποικίλλει από είδος σε είδος. Τα αγκάθια του αχινού χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα πρωτεύοντα για τα μεγαλύτερα αγκάθια και τα δευτερεύοντα για τα μικρότερα.
Οι αχινοί έχουν αμφίπλευρη συμμετρία, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείτε να χωρίσετε το σώμα τους σε δύο μισά που είναι ίδια και στις δύο πλευρές. Αναπτύσσουν πενταπλή συμμετρία όταν ενηλικιώνονται, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείτε να χωρίσετε το σώμα τους σε πέντε παρόμοια τμήματα. Το στόμα τους βρίσκεται στο κάτω μέρος του σώματός τους και ο πρωκτός τους στην κορυφή.
4. Οι θαλάσσιοι αχινοί μπορούν να ζήσουν έως και 200 χρόνια στη φύση
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι αχινοί μπορεί να ζήσουν μέχρι και 200 χρόνια στη φύση. Η διάρκεια ζωής τους μειώνεται σε περίπου 30 χρόνια σε αιχμαλωσία, ενώ στη φύση είναι γενικά πάνω από 30 χρόνια. Ο γηραιότερος αχινός που βρέθηκε ποτέ ήταν ο κόκκινος αχινός, ο οποίος υπολογίζεται ότι είναι περίπου 200 ετών.
Υπάρχει η πιθανότητα τα είδη αυτά να ζούσαν περισσότερο στο παρελθόν, αλλά οι διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες του ωκεανού τα δυσκόλεψαν να επιβιώσουν περισσότερο. Η ρύπανση των ωκεανών και η αυξανόμενη αλιεία από τον άνθρωπο θέτουν συνεχώς τη ζωή των αχινών σε κρίσιμο κίνδυνο. Ορισμένοι από τους αχινούς έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως απειλούμενοι με εξαφάνιση.
5. Οι αχινοί έχουν απλό νευρικό σύστημα και αναπαραγωγική περίοδο
Τεχνικά, οι αχινοί δεν έχουν εγκέφαλο. Αντ’ αυτού, έχουν πολύ απλά νεύρα που ακτινοβολούν σε όλο το σώμα τους από έναν νευρικό δακτύλιο γύρω από το στόμα τους. Αυτά τα νεύρα επιτρέπουν στους αχινούς να ελέγχουν τα άκρα και άλλα μέρη του σώματός τους. Τους δίνουν επίσης την αίσθηση της αφής.
Οι αχινοί χρησιμοποιούν εξωτερική γονιμοποίηση για την αναπαραγωγή. Τα θηλυκά και τα αρσενικά απελευθερώνουν τα αυγά και το σπέρμα τους στο περιβάλλον νερό. Ως εκ τούτου, η γονιμοποίηση πραγματοποιείται ανεξάρτητα από τους γονείς.
Τα έμβρυα αναπτύσσονται συνήθως τις πρώτες δώδεκα ώρες. Αρχίζουν να επιπλέουν στο νερό καθώς εξελίσσονται σε προνύμφες, επιτρέποντας στα ρεύματα να τα μεταφέρουν ενώ τρέφονται με φυτοπλαγκτόν. Χρειάζονται πολλοί μήνες για να εξελιχθούν. Ο νεαρός αχινός στη συνέχεια βυθίζεται στον πυθμένα της θάλασσας, καθώς το κέλυφος αναπτύσσεται και σκληραίνει συνεχώς. Γίνονται ενήλικα σε περίπου πέντε χρόνια, αλλά φτάνουν στη σεξουαλική ωριμότητα σε δύο χρόνια.
6. Οι αχινοί έχουν εκατοντάδες μικροσκοπικά πόδια
Οι αχινοί έχουν ζεύγη μικρών, πολύ εύκαμπτων άκρων που ονομάζονται σωληνοπόδαρα, τα οποία τους επιτρέπουν να κινούνται γρήγορα μέσα και έξω από το κέλυφός τους. Χρησιμοποιούν την εσωτερική πίεση του νερού στο σώμα τους για να κάνουν τα σωληνοπόδαρά τους να κινούνται. Κάθε σωληνοπόδαρο είναι ένα μικρό σχήμα που μοιάζει με βεντούζα και επιτρέπει στον αχινό να πιάσει επιφάνειες και να τραβηχτεί μπροστά. Αυτό συχνά δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι χρησιμοποιούν τα αγκάθια τους για να διευκολύνουν την κίνηση.
7. Οι θαλάσσιοι αχινοί μπορούν να τραυματίσουν τους ανθρώπους
Τα τσιμπήματα του αχινού της θάλασσας είναι πολύ επικίνδυνα. Τα αγκάθια τους είναι αρκετά αιχμηρά για να διαπεράσουν το ανθρώπινο δέρμα, προκαλώντας πληγές. Εκτός αυτού, τα αγκάθια τους τείνουν να σπάσουν, πράγμα που σημαίνει ότι μπαίνουν στο εσωτερικό του ανθρώπου, οδηγώντας σε περισσότερο πόνο και μόλυνση. Ακόμη χειρότερα, τα αγκάθια τους είναι τόσο εύθραυστα που μπορεί να είναι δύσκολο να εξαχθούν.
Το δηλητήριο του αχινού δεν είναι συνήθως θανατηφόρο, αν και ορισμένοι άνθρωποι είναι πολύ αλλεργικοί στο δηλητήριο. Ως εκ τούτου, αυτό προκαλεί σοβαρή αντίδραση με τη μορφή αναπνευστικών δυσκολιών. Θα μπορούσε να αποβεί μοιραία αν δεν υπάρξει ιατρική φροντίδα.
8. Ο αχινός Toxopneustes pileolus ή κοινώς αχινός λουλούδι είναι το πιο επικίνδυνο από τα είδη
Ένα άλλο απίστευτο γεγονός σχετικά με τους αχινούς είναι η δυνητική επικινδυνότητά τους. Ο αχινός λουλούδι, συγκεκριμένα, είναι ο πιο θανατηφόρος από όλους. Βρίσκονται συνήθως στην περιοχή του ινδοδυτικού Ειρηνικού. Σε αντίθεση με άλλους αχινούς, ο αχινός λουλούδι περιέχει θανατηφόρο δηλητήριο, που μπορεί να σκοτώσει έναν άνθρωπο. Διαθέτουν δύο τύπους δηλητηρίου. Το πρώτο επιτίθεται στα νεύρα και το αίμα, αν και δεν είναι επικίνδυνο από μόνο του.
Το δεύτερο δηλητήριο δεν είναι επίσης επικίνδυνο, αλλά καθιστά το πρώτο πιο δηλητηριώδες. Ο συνδυασμός των δύο δηλητηρίων μπορεί να οδηγήσει σε αναφυλακτικό σοκ, σπασμούς και θάνατο. Παρόλο που τα τσιμπήματα είναι συχνά θανατηφόρα, μπορείτε να επιβιώσετε από ένα τσίμπημα με την κατάλληλη θεραπεία. Ο αχινός λουλούδι ονομάστηκε ο πιο επικίνδυνος αχινός στον κόσμο από το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες το 2014.
9. Οι αχινοί της θάλασσας είναι παμφάγοι
Η διατροφή ενός αχινού αποτελείται κυρίως από φύκια, κρινοειδή, εύθραυστους αστέρες, σφουγγάρια, μύδια. Είναι κατά κύριο λόγο παμφάγοι, αφού τρέφονται με φυτά και ζώα. Οι αχινοί παίζουν σημαντικό ρόλο στο οικοσύστημα. Διατηρούν την ισορροπία μεταξύ των κοραλλιών και των φυκών.
Με τη σειρά τους, οι αχινοί θηρεύονται από βίδρες, αστακούς, καβούρια και πολυάριθμα ψάρια. Οι ενυδρίδες χρησιμοποιούν τα κοφτερά νύχια τους και τη μεγαλύτερη δύναμή τους για να σκουπίσουν τα αγκάθια του αχινού πριν τον ανοίξουν. Χρησιμοποιώντας τις τσιμπίδες τους, τα καβούρια και οι αστακοί σπάνε τα αγκάθια του αχινού πριν φτάσουν στο εσωτερικό του. Τα αρπακτικά ψάρια δαγκώνουν επίσης τη ράχη πριν ανοίξουν το κέλυφος.
10. Ο αχινός είναι μια πολύ νόστιμη τροφή για τον άνθρωπο
Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο τρώνε αχινούς. Αποτελούν βασικό συστατικό της μαγιονέζας και της σάλτσας Hollandaise που χρησιμοποιείται σε πιάτα με ψάρι. Στη μεσογειακή κουζίνα και στη Νέα Ζηλανδία, οι σεφ σερβίρουν ωμούς ή μαγειρεμένους αχινούς με καρυκευμένα λεμόνια. Οι Χιλιανοί τρώνε επίσης ωμούς αχινούς. Οι αχινοί δίνουν γεύση σε σούπες, σουφλέ και ομελέτες, μεταξύ άλλων ευρωπαϊκών πιάτων.
